Dłuta to proste narzędzia stosowane do obróbki drewna czy kamienia. Wykorzystuje się je na całym świecie. Prace nimi wykonywano w Europie, Egipcie jak również na Dalekim Wschodzie. Przez kilkadziesiąt stuleci wykształtował się swego rodzaju podział tych narzędzi na dłuta rzeźbiarskie, tokarskie i stolarskie. Jakie dłuta wykorzystuje się dziś?
To pytanie stanowi punkt wyjściowy do wykonania swojej planowanej pracy prawidłowo.
Najistotniejszą cechą narzędzi, jest twardość stali. To ona w dużej mierze decyduje, o jakości narzędzia, a tym samym wydajności pracy. Standardowe ostrza zazwyczaj dążą do twardości, powyżej 60 HRC. Parametr ten jest niezwykle ważny w odniesieniu do poszukiwania odpowiedniego ostrza. Jeśli chodzi o wybór sklepu to każdy profesjonalny sklep podaje te parametry.
Kolejną ważną sprawą jest rękojeść. Zazwyczaj wykonuje się ją z drewna bukowego, tworzywa sztucznego czy grabu. Na początek swojej przygody z owym narzędziem, warto jednak wybrać drewno. W zależności od kształtu rękojeści, dobiera się narzędzie w taki sposób, aby praca np. w przypadku detali, była jak najbardziej wygodna.
Wiemy również, że profesjonalne dłuta stolarskie do drewna muszą być również precyzyjne, dlatego następną ważną rzeczą jest długość ostrza. Najlepiej zawsze wybierać rozmiar „standard”, gdyż wtedy zrozumiemy, z jakim narzędziem pracuje nam się najwydajniej.
1. Dłuto z fazowaniem bocznym
Najpowszechniejszy model dłuta. Narzędzie o uniwersalnym wydźwięku. Standardowo wykorzystywane do lekkich prac stolarskich.
2. Dłuto bez fazowania
Przeznaczone do trudniejszych prac w drewnie. Brak fazowania wzmacnia konstrukcję, dzięki czemu narzędzie stosowanie jest również w przypadku prac ciesielskich.
3. Dłuto z fazowaniem zbieżnym
Narzędzie przeznaczone do pracy z drewnem. Specjalnie wyprofilowana faza boczna, pozwala na pracę w trudno dostępnych miejscach. Służy głównie do piłowania i żłobienia w narożnikach.
4. Dłuto skośne
Bardzo wygodne narzędzie, pozwalające na prace wykończeniowe w drewnie. Praca w narożnikach przy wykorzystaniu tego modelu to czysta przyjemność.
5. Dłuto gniazdowe
Specjalny profil klingi stworzony został po to, aby służyć pomocą w przypadku głębokich dłutowań. Głównie stosuje się ją w celu drążenia otworów.
6. Dłuto kątowe
Przeznaczone do czyszczenia narożników.
7. Dłuto żłobak
Jak sama nazwa wskazuje przeznaczeniem tego narzędzia jest precyzyjne żłobienie. Dłuto służy do prac lekkich jak i ciężkich.
8. Dłuto krótkie
Bardzo precyzyjne i wygodne narzędzie pracy. Sprzyja wykończeniom i pracy nad detalami. Krótka rączka pozwala zachować większą kontrolę nad narzędziem.
9. Dłuto długie
Charakterystyczne narzędzie pozwalające na prace w miejscach trudno dostępnych. Często dłuta wyprofilowane są w taki sposób, aby klinga była bardzo cienka. Pozwala to na skuteczne usuwanie cienkich warstw drewna.
Praca z dłutem na przestrzeni godzin, może okazać się mocno męcząca. Dlatego ważny jest tutaj dobór narzędzia, które poprzez wyprofilowany uchwyt ułatwi nam pracę. Krótkie uchwyty pozwalają na pracę z ogromną precyzją. Dlatego dedykowane są do wykończeń oraz dopracowywania detali. W przypadku długich, stosowane są raczej do prac ciężkich, a niekiedy, jako narzędzie na wzór dźwigni.
Efektywna praca dłuta stolarskiego zależy w dużej mierze od jego ostrości. Nasuwa się, więc pytanie, jak takie dłuta ostrzyć?
Możemy to robić ręcznie z wykorzystaniem wzornika lub za pomocą ostrzałki elektrycznej. Jeśli chodzi o ostrzenie ręczne, to będzie nam do tego potrzebny kamień do ostrzenia. Osełką pracuje się w obecności wody bądź specjalnego oleju, który zwilża kamień podczas pracy. Zapobiega to przegrzewaniu narzędzi oraz ułatwia ostrzenie.
Cały proces rozpoczynamy od przygotowania płaskiej powierzchni dłuta, szlifując ją równolegle do powierzchni kamienia. Następnie ostrzymy powierzchnię ściętą. Należy pamiętać, aby dłuto przylegało do osełki całą ściętą powierzchnią.
W zależności od przeznaczenia dłuta. wybiera się również odpowiedni kąt ostrza. W przypadku drewna miękkiego, kąt wynosi od 15-25 stopni, a w przypadku twardego od 25-35 stopni.
Na koniec warto również wykorzystać wyprofilowany kamień, który pozwoli oczyścić wewnętrzną cześć dłuta, które po takich zabiegach może zostać ponownie użyte w pracy.
![]() |
![]() |
![]() |
Drel Dłuta do drewna półokrągłe 4szt. 14-38mm DR-CHWR-Z4 | Stanley Dłuta stolarskie płaskie DynaGrip 5szt 2-16-885 | Yato Dłuta stolarskie z drewnianą rączką 4szt. YT-6260 |
77 zł |
279 zł |
59 zł |
Praca z wykorzystaniem dłuta może okazać się bardzo męcząca, a szczególnie, jeśli nie wykonujemy jej prawidłowo. W tym zakresie należy zadbać o odpowiedni sprzęt, jakość narzędzi, ale i o warsztat, w którym pracujemy.
Dotyczy to głównie blatu, na którym rzeźbimy. Jego wysokość w dużej mierze decyduje o sile, jaką przykładamy do pracy. Zbyt wysokie miejsce, sprawi, że efektywność pracy będzie niska. Wynikać to będzie z małej siły, którą przykładamy do rzeźbienia. W drugim przypadku tj. kiedy stół będzie zbyt nisko, organizm po kilku godzinach zacznie odmawiać posłuszeństwa. Plecy długo nie wytrzymają takiej pozycji, przez co wydajność pracy również na tym ucierpi.
Informację ze świata narzędzi. Nowości, poradniki, testy narzędzi, porady dotyczące wyboru odpowiedniego narzędzia, promocje i okazje! Jeżeli chcesz otrzymywać takie informację wpisz adres mailowy, na który będziemy wysyłali informację o nowych wpisach. Nie wahaj się. Bądź na bieżąco! Zapisując się do Newslettera otrzymujesz od Nas kod rabatowy o wartości 10 zł |