Cała prawda o wzorcowaniu

21-09-2023

Wzorcowanie narzędzi pomiarowych jest to badanie polegające na sprawdzeniu relacji między wartościami mierzonymi przez urządzenia a odpowiednimi wartościami wielkości fizycznych wskazanych przez wzorzec jednostki miary. Inaczej mówiąc jest to sprawdzenie czy dane narzędzie pomiarowe uzyskuje wyniki, które mieszczą się w przedziale dopuszczalnego błędu pomiarowego.

Co to jest i na czym polega wzorcowanie narzędzi pomiarowych?

Najprościej mówiąc wzorcowanie narzędzi pomiarowych jest to badanie polegające na sprawdzeniu relacji między wartościami mierzonymi przez urządzenia a odpowiednimi wartościami wielkości fizycznych wskazanych przez wzorzec jednostki miary. Inaczej mówiąc jest to sprawdzenie czy dane narzędzie pomiarowe uzyskuje wyniki, które mieszczą się w przedziale dopuszczalnego błędu pomiarowego. Wzorcowanie narzędzi pomiarowych odbywa się w regularnych odstępach czasowych. W systemach pomiarowych wzorcowanie nazywa się również kalibracją. Zadaniem kalibracji jest sprawdzenie czy praca danego systemu pomiarowego uzyskuje określone wyniki. Po wykonaniu wzorcowania urządzenie otrzymuje świadectwo wzorcowania.

Czym jest świadectwo wzorcowania?

Jest oficjalnym dokumentem wydawanym przez Główny Urząd Miar (GUM) lub akredytowane laboratoria wzorcujące, którego zawartość potwierdza wykonanie czynności wzorcowania na narzędziu pomiarowym. Jest to dowód, który poświadcza właściwości metrologiczne wzorcowanego przyrządu pomiarowego. Świadectwo wzorcowania powinno być zgodne ze wzorem dostępnym na stronie internetowej PCA (Polskie Centrum Akredytacji). Każde świadectwo wzorcowania posiada symbol akredytacji „Wzorcowanie”, pod którym widnieje jego numer akredytacji o oznaczeniu „AP xxx”.

Świadectwo wzorcowania

Jak otrzymać świadectwo wzorcowania?

Inicjatywa musi wyjść ze strony użytkownika i o on jest odpowiedzialny za zgłaszanie potrzeby przeprowadzenia wzorcowania. Użytkownik wybiera kompetentne laboratorium wzorcujące, które posiada zakres pomiarowy umożliwiający realizację zleconego wzorcowania. Następnie przekazuje narzędzie pomiarowe ze zleceniem do akredytowanego laboratorium, które to wykonuje wzorcowanie zgodnie z wymaganiami zawartymi w zleceniu na wzorcowanie. Ostatni etap to zwrot narzędzia pomiarowego przez laboratorium, wraz z załączonym świadectwem. Ważność świadectwa wzorcowania?
Laboratorium nie ma obowiązku i nie powinno określać terminu ważności świadectwa. Najczęściej przepisy wewnętrzne zleceniodawcy zawierają informację, jak często należy przyrządy poddawać wzorcowaniu. W praktyce przyjęło się, że wystarczające jest odnawianie wzorcowania w okresach rocznych. Wzorcowanie należy także przeprowadzać za każdym razem, jeśli pojawią się wątpliwości co do wiarygodności wskazań narzędzia pomiarowego.

Co powinno zawierać świadectwo wzorcowania?

Dane przedmiotu wzorcowania, zgłaszającego, użytkownika, metody wzorcowania, warunków środowiskowych, deklaracji spójności pomiarowej oraz wyniki z przeprowadzonego badania tj. wartość mierzona, błąd pomiaru, niepewność pomiaru.

Wzorcowanie

Kiedy wzorcowanie narzędzi pomiarowych jest obowiązkowe?

Wzorcowania dokonuje się wszędzie tam, gdzie wykonywane pomiary mają wpływ na życie i zdrowie człowieka. Co za tym idzie narzędzia pomiarowe przeznaczone do kontroli i monitorowania parametrów w lodówkach, zamrażarkach, cieplarkach, suszarkach, autoklawach, sterylizatorach, piecach, komorach klimatycznych, procesów i otoczenia w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym, temperatury i wilgotności w chłodniach, mroźniach, magazynach do przechowywania leków i żywności, temperatury w środkach transportu produktów spożywczych i farmaceutycznych.

Co jaki czas należy dokonywać wzorcowania narzędzi pomiarowych?

Na świadectwie wzorcowania wydawanym przez akredytowane laboratorium wzorujące nie ma podanej daty kolejnego wzorcowania. Odpowiedzialnym za przeprowadzenie kolejnego wzorcowania jest użytkownik narzędzia pomiarowego pomiarowego. Laboratorium nie sugeruje w żaden sposób, kiedy powinno nastąpić kolejne wzorcowanie, gdyż nie zna warunków przechowywania i użytkowania przyrządu pomiarowego, ani jego przeznaczenia czy zakresu stosowania. Metody, które można zastosować do wyznaczenia odstępów czasu (okresów) między wzorcowaniami określone są w dokumencie ILAC-G24/OILM D 10:2007

Jakie narzędzia pomiarowe podlegają wzorcowaniu?

Mówiąc najogólniej, narzędzia typu suwmiarki, mikrometry, przymiary, liniały, kątowniki itp. które mają pośredni lub bezpośredni wpływ na zapewnienie jakości wyrobu. Będą to więc zarówno urządzenia służące do sprawdzania cech wymiarowych produktu, jak i urządzenia monitorujące warunki w jakich sprawdzenie się odbywa, a także te, które posłużyły do dopuszczenia przyrządów do użycia w trakcie procesu pomiarowego. Dodatkowo, jeśli nasze przyrządy wykorzystywane są w: ochronie zdrowia, życia i środowiska; ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego; ochronie praw konsumenta; pobieraniu opłat, podatków i innych należności budżetowych; kontroli celnej; obrocie handlowym.
Reasumując wzorcowanie narzędzi pomiarowych jest obowiązkiem każdego użytkownika, który wykorzystuje narzędzia pomiarowe do pracy, w której wynik pomiarów dokonanych tymi narzędziami ma wpływ na zdrowie i życie człowieka jak i na jakość produktu.

Autor: Sławomir Gagatek – właściciel sklepu z narzędziami Narzedziak.pl Absolwent Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Z rynkiem narzędziowym związany 2005 roku. Doświadczenie i wiedza poparta wieloma certyfikatami i szkoleniami. Prywatnie majsterkowicz hobbysta.

 

 

Zapisz się do Naszego Newslettera

Czy artykuł, który właśnie przeczytałeś, wzbudził Twoje zainteresowanie? Czy pragniesz być na bieżąco z nowymi wpisami na naszym blogu? Zapisz się do naszego newslettera i bądź informowany o ekskluzywnych promocjach oraz najnowszych informacjach ze świata narzędzi!

Nie wahaj się. Bądź na bieżąco!

 

 
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zgodnie z polityką prywatności
 
 

Polecane artykuły

Suwmiarki - jakie suwmiarki, jak mierzyć, podstawowe zagadnienia

Suwmiarki - jakie suwmiarki, jak mierzyć, podstawowe zagadnienia

23-02-2022
Suwmiarka jest jednym z podstawowych narzędzi stosowanych do pomiaru wielkości geometrycznych elementów niezbędnych w produkcji, warsztacie, garażu, czy w domu. Za jej pomocą można zmierzyć ich wymiary zewnętrzne i wewnętrzne oraz głębokości. Zakresy pomiarowe suwmiarek zawierają...
Więcej...
Mikrometry budowa i zasada działania - jak mierzy mikrometr?

Mikrometry budowa i zasada działania - jak mierzy mikrometr?

24-02-2022
Mikrometry - jak nimi mierzyć i co mierzyć? Jak mikrometr wybrać - analogowy czy cyfrowy? na co zwrócić uwagę podczas wyboru mikrometru? Na te i kilka innych pytań znajdziecie odpowiedź w naszym blogu.
Więcej...
Kątowniki - stolarskie, budowlane, ślusarskie. Jaki kątownik najlepszy?

Kątowniki - stolarskie, budowlane, ślusarskie. Jaki kątownik najlepszy?

21-10-2021
Kątownik to często używane narzędzie nie tylko przez ekipy budowlane czy zawodowych stolarzy. Sięgają po niego majsterkowicze i działkowcy oraz osoby wykonujące przeróbki i drobne prace remontowe we własnych domach czy biurach. Kątownik przydaje się wszędzie, gdzie precyzja w...
Więcej...