Najczęściej używanym typem wiertła jest wiertło spiralne - czy to do drewna, czy do metalu czy betonu. Z uwagi na łatwość użytkowania, relatywnie niską cenę i pewną uniwersalność są powszechne. Bardziej doświadczeni majsterkowicze na pewno zwrócą uwagę na pewne niuanse, które różnią poszczególne wiertła i ich zastosowanie. Dlatego przyjrzyjmy się czym można wiercić w drewnie.
Drewno jest dość miękkim materiałem i otwór można wywiercić w nim praktycznie każdym wiertłem. Z tego samego powodu zły rodzaj wiertła może je uszkodzić, mogą powstać nierówności, odpryski. Wiertła do drewna cechują się ostrzem centrującym, dzięki któremu unikniemy przypadkowego ześlizgnięcia się narzędzia na początku wiercenia oraz będziemy mieć gwarancję równego otworu na całej głębokości. Wiertła do drewna mają też inny kąt wierzchołkowy i geometrię w porównaniu do wierteł do metalu. Dlatego lepiej radzą sobie z niejednorodną i włóknistą strukturą drewna np. sękami. W większości są wykonane ze stali szybkotnącej odpornej na gwałtowne skoki temperatury.
Jeśli mamy ogranicznik głębokości wiercenia można z niego skorzystać, w innym przypadku powinno się zaznaczyć na wiertle grubość deski lub docelową głębokość otworu za pomocą taśmy. Dzięki temu uzyskamy powtarzalność oraz będziemy wiedzieć ile pozostało jeszcze do przewiercenia.
Ostrze centrujące ustawiamy w środku przyszłego odwiertu, można lekko docisnąć narzędzie. Kluczem do udanego wiercenia w drewnie jest wyczucie - obroty ani nacisk nie mogą być zbyt duże. Przy wysokich obrotach, wiertło przegrzewa się i tępi, może nawet przypalić brzegi. Co jakiś czas warto wycofać wiertło w celu pozbycia się nadmiaru wiórów. Inaczej mogą się posklejać i zablokować wiertło.
Przy wierceniu na wylot trzeba być ostrożnym na końcu pracy. Zbyt gwałtowne wyjście może spowodować odprysk od spodniej strony. Dlatego lepiej zrobić delikatnie małą dziurkę samym bolcem centrującym, odwrócić deskę i powoli dokończyć wiercenie od tyłu.
Do wiercenia w drewnie można użyć wierteł spiralnych, łopatkowych płaskich, puszkowych lub otwornic. Różnią się między sobą kształtem i przeznaczeniem. Mogą mieć postać klasyczną lub występować w wersji wiertła do drewna długiego, gdzie trzpień do wiertarki ma długość 400 mm, 600 mm lub 1000 mm. Wiertła do drewna spiralne jest to najbardziej uniwersalny i najpopularniejszy typ wierteł do drewna. Występują w rozmiarach od 3 do 30 mm średnicy. Na pierwszy rzut oka przypominają wiertła do metalu, ponieważ mają podobny kształt. Zasadnicza różnica jest w parametrach ostrzy. Spiralne wiertła do drewna mają dwa (rzadziej cztery) ostrza położone do łysinek pod kątem ostrym, o kącie natarcia ok. 30*.
Żądło centrujące odpowiada za prowadzenie narzędzia, a ostrza skrawają najpierw obwód dziury, a dopiero potem środek. Wióry są odprowadzane na bieżąco poprzez dwa spiralne rowki. Wiertła łopatkowe, proste lub nazywane też piórkowymi służą do wiercenia większych otworów, od 10 do 40-50 mm średnicy. Mają kształt łopatki, ostrza ustawione są prostopadle do powierzchni drewna, przedzielone ostrzem centrującym. Nie służą do wiercenia precyzyjnego, ale dobrze jest je posiadać w swoim zestawie wierteł.
Jeszcze większe otwory wykonamy otwornicami - od 14 do 127 mm. Otwornice mają kształt pierścieni z zębami tnącymi z węglików spiekanych z jednej strony i centralnym żądłem. Wyrzynają jedynie obrys okręgu. Z tego powodu wykorzystuje się je raczej do otworów przelotowych np. w cieńszych płytach meblowych pod maskownice okablowania w biurkach.
Czasem potrzebny jest duży otwór z równym dnem i wywierconym środkiem. Wtedy sięgamy po wiertła puszkowe, które usuwają całą objętość dziury. Jednym z rodzajów wierteł puszkowych są wiertła do zawiasów, występujące w rozmiarach 26, 32 i 35 mm, dostosowanych do typowych średnic okuć drzwiowych.
Do konkretnych prac możemy wybrać konkretne średnice wierteł. Jeśli po prostu lubimy majsterkować lepiej zdecydować się na zestaw wierteł do drewna. W standardowych 6‑8 elementowych kompletach znajdziemy wiertła spiralne o średnicach od 3 lub 6 mm do 10 lub 22 mm. Dobrze mieć również kilka wierteł łopatkowych w najpopularniejszych rozmiarach ‑ 10 mm, 12 mm, 16 mm, 18 mm, 20 mm i 25 mm oraz zestaw otwornic o uniwersalnych średnicach 26-63 mm. Jeśli otwory są wiercone pod śruby dobrze zainwestować w nawiertak z fazownikiem. Jest to wiertło rozszerzone na końcu, dzięki któremu nie trzeba obrabiać otworu szerszym wiertłem, aby ukryć łepek wkrętu.
Autor: Sławomir Gagatek – właściciel sklepu z narzędziami Narzedziak.pl Absolwent Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Z rynkiem narzędziowym związany 2005 roku. Doświadczenie i wiedza poparta wieloma certyfikatami i szkoleniami. Prywatnie majsterkowicz hobbysta.
Zapisz się do Naszego Newslettera Czy artykuł, który właśnie przeczytałeś, wzbudził Twoje zainteresowanie? Czy pragniesz być na bieżąco z nowymi wpisami na naszym blogu? Zapisz się do naszego newslettera i bądź informowany o ekskluzywnych promocjach oraz najnowszych informacjach ze świata narzędzi! Nie wahaj się. Bądź na bieżąco!
|